Voor de volgende editie van Trends proberen we een aantal stemmen aan het woord te laten over de recente schaarste en het opkomen van restricties.

De meeste levende Belgen zijn nog opgegroeid in overvloed. De jongste jaren veroorzaakten eerst Corona, logistieke problemen of een ontsporende oorlog in Oekraïne een rist restricties waar we nu rekening mee moeten houden. De hoge energiekosten maken bijvoorbeeld dat een producent als Nyrstar bepaalde fabrieken sluit omdat de grondstoffen nu eenmaal te duur zijn. Maar het gaat bijvoorbeeld ook over het aantal flessen olie dat je mag meenemen in de supermarkt, of over de beperkte beschikbaarheid van wasmachines, auto’s of fietsen. De conclusie is: consumenten worden minder dan voorheen ondergedompeld in overvloed en moeten opnieuw meer kiezen uit wat voorhanden is. Op die manier lijkt de mondiale interneteconomie zijn belofte voorbij te schieten. De eindeloze keuzevrijheid staat losse schroeven.

We willen deze gedachte voorleggen aan een aantal gedragseconomen en filosofen. Daarom willen we van u weten of u die tendens ook bespeurt; en wat u ervan denkt.

Bent u beschikbaar voor een gesprek?

Interview prep

• Waarom krijgen succesvolle mensen dingen op het laatste moment af?
• Waarom blijft armoede hardnekkig in stand?
• Waarom blijven organisaties steken in het blussen van brandjes?
• Waarom hebben mensen die zich zorgen maken over hun financiën minder controle over hun impulsen?
• Waarom vinden eenzamen het moeilijk om vrienden te maken?

Deze vragen lijken geen verband met elkaar te houden,maar verschillende wetenschappelijke studies tonen aan dat het allemaal voorbeelden zijn van een denkpatroon veroorzaakt door schaarste. Schaarste doet namelijk iets gek met onz breinen, waardoor we het moeilijk hebben om de juiste keuzes te maken wanneer we minder voorhanden hebben dan wat we denken dat nodig is. Drukke mensen slagen er niet in hun tijd efficiënt te beheren, om dezelfde redenen waarom armen en mensen met hoge schulden er niet in slagen hun geld te beheren.

Mensen maken zelden keuzes in absolute termen. We hebben geen interne waardemeter die ons vertelt hoeveel dingen waard zijn. Dat is een. economische notie die niet echt klopt. We gaan eerder gebruik maken van een hele reeks omgevingssignalenom een inschatting te kunnen maken van het relatieve voordeel van het ene ding ten opzichte van het andere en we schatten de waarde op basis daarvan in.

Het gaat hier over een multivariaat probleem waar geen univariaat antwoord voor bestaat. Er zijn een hele resem aan mogelijke verklaringen die elkaar allicht ook versterken.

Gepercipierde Schaarste is allicht een belangrijke factor in deze vergelijking. Want mensen zijn van natura gevoelig voor dingen die schaars zijn. Dat is iets dat onze aandacht snel trekt (Mullainathan en Shafir 2013). Schaarste is het gevoel minder te hebben dan wat nodig is, en veroorzaakt dat mensen onmiddellijke behoeften op korte termijn voorrang geven boven die op lange termijn. Schaarste wordt door marketeers vaak gebruikt om producten aantrekkelijker te maken, zoals bij "exclusieve" of " tijdelijk exclusieve" aanbiedingen (Cialdini 1993). We zagen het bijvoorbeeld tijdens de pandemie met verschillende producten die plots schaars werden. Denk aan desinfecterende doekjes, toiletpapier en ontsmettingsmiddel, wat op zijn beurt de vraag naar die producten buitensporig verhoogde en het (gepercipieerde schaarsteprobleem mee verder aanwakkerd.

De eerste vraag die we ons kunnen stellen is: Hebben ze [consumenten] het eigenlijk wel door? Merken ze dat de prijzen zijn veranderd, en zo ja, is dat uit eigen ervaring, of vertellen andere mensen het hen?”

De financiële situatie van een persoon is van grote invloed op hoe hij reageert.

"Als je redelijk welgesteld bent, is inflatie misschien vervelend, maar je hebt er niet zoveel last van,"

"Je kunt bijvoorbeeld een minder dure maaltijd bestellen of meer uitgeven van je spaargeld. Alleen bij grotere aankopen, zoals wanneer je een huis gaat kopen, kan het je boven het hoofd hangen."

uit onderzoek blijkt dat consumenten prijsschommelingen over het algemeen opmerken bij artikelen die ze onlangs hebben gekocht en die ze vaak kopen. Een verandering in de prijs van koffie, bijvoorbeeld, is waarschijnlijker dan een verandering in de prijs van tandpasta die je elke zes maanden koopt.

En dan is er nog de benzineprijs - de meest zichtbare marker van inflatie - die historisch gezien een "buitengewoon grote rol speelt in hoe consumenten prijzen in de economie zien," zozeer zelfs dat veel mensen die geen auto rijden of benzine kopen, zich ervan bewust zijn,

• Point 1
• Supporting details
• Point 2
• Supporting details
• Point 3
• Supporting details

Tough questions

Think through the hard or thorny questions the reporter might ask. Draft responses so that you're ready when these topics come up.

1. Question 1
2. Question 2
3. Question 3

Materials to share / action items

Include images, attachments, or data here that you know you'll want to share with the reporter. Or, use this section to capture their requests so you can follow up.

Sources