Een nieuwe studie onderzocht hoe we bste en liefst keuzes maken.

• Doel van de studie: Onderzoek naar hoe intuïtief (op gevoel) versus analytisch beslissen invloed heeft op onze stemming.
• Deelnemers: 256 deelnemers (allemaal gezonde jonge vrouwen) werden 14 dagen gevolgd terwijl ze in totaal 6.779 dagelijkse beslissingen namen (koffie of thee - vlees of vis, bus of auto, die dingen).
• Beslissingstypes: De deelnemers kregen de opdracht om met behulp van een app beslissingen ofwel intuïtief ofwel analytisch te nemen, in verschillende domeinen zoals voeding, vrije tijd en sociale interacties.
• Stemmingsmeting: Deelnemers beoordeelden hun stemming vóór en na elke beslissing, en gaven ook aan hoe makkelijk, plezierig en "juist" de beslissing voelde.
• Belangrijkste bevindingen:
• Het nemen van een beslissing, ongeacht of het intuïtief of analytisch was, verbeterde de stemming.
• Intuïtieve beslissingen zorgden voor een grotere verbetering van de stemming dan analytische beslissingen.
• Intuïtieve beslissingen werden als makkelijker ervaren, wat de grotere verbetering van de stemming verklaarde.
• Deelnemers gaven aan meer tevreden te zijn met hun intuïtieve beslissingen en deze meer te waarderen.
• Langdurige effecten: De stemmingverbetering hield aan totdat de beslissingen waren uitgevoerd. Intuïtieve beslissingen werden vaker uitgevoerd zoals gepland.
• Belangrijk mechanisme: Het gemak waarmee intuïtieve beslissingen werden genomen, was de sleutel tot het verbeteren van de stemming, in tegenstelling tot het gevoel dat de beslissing "juist" was.
• Beperkingen van de studie: De steekproef was niet erg divers; de meeste deelnemers waren jong, vrouw en gezond. De onderzoekers suggereren dat toekomstige studies zich moeten richten op mensen die moeite hebben met beslissingen nemen, zoals mensen met depressie.
• Praktische implicaties: Hoewel intuïtieve beslissingen gevoeliger kunnen zijn voor vooroordelen, kunnen ze het welzijn in alledaagse situaties verbeteren. De onderzoekers stellen voor dat het stimuleren van intuïtieve besluitvorming het algemeen welzijn en de tevredenheid over dagelijkse keuzes kan verhogen.

Hoe werkt ons brein dan precies als we keuzes moeten maken, beslissingen nemen?

Eén van de bekendste psychologen, en grondleggers van de gedragseconomie, is Daniel Kahneman. De man overleed recent op 90 jarige leeftijd. Die won in 2002 nog de Nobelprijs in de Economie voor zijn onderzoek en nieuwe inzichten over hoe wij als mensen werken.

Hij populariseerde het idee dat we 2 metaforische systemen in het brein hebben, Systeem 1 en Systeem 2. Systeem 1 is onze autopiloot, onze intuïtie , Systeem 2 is onze rationele denker, de overpeinzer. Volgens Kahneman zouden we 95% van onze beslissingen nemen op basis van Systeem 1, of op basis van intuitie. Dat is ook niet onlogisch, want ons brein is het orgaan in ons lichaam die het meest energie verslind. We zijn als mensen met onze enorme hersenen geëvolueerd voor cognitieve efficiëntie. Dat wil zeggen dat we liefst zo weinig mogelijk brein energie uitgeven, en daarvoor shortcuts nemen. En dat is dan die intuïtie, dat systeem 1 die de bovenhand neemt.

Dat systeem 1 dat kennen we in de volksmond als ‘Buikgevoel’  of intuïtie. Dit gevoel wordt dan ook vaak fysiek ervaren, zoals een sensatie in de maag. Hoewel het misschien irrationeel lijkt, is dat niet zo zeer het geval. Onze breinen bevatten ongeveer 86 miljard zenuwcellen. Dat is twaalf keer zoveel als er mensen op aarde rondlopen! het zijn dus uiterst complexe machines die via het zenuwstelsel en chemische signalen zoals hormonen en neurotransmitters nauw verbonden met andere delen van ons lichaam.

Dit verklaart waarom intuïtieve gevoelens af en toe gepaard gaan met fysieke reacties. Soms krijg je een vreemd gevoel in je maag, een krop in de keel of op kippenvel bij het horen van het nieuwe  album van Billie Eilish.

Mensen verwarren vaak intuïtie met een zesde zintuig of de willekeurige oordelen van incompetente besluitvormers. Maar intuïtie is geen irrationaliteit; je zou het kunenn zien als een soort van  onbewuste intelligentie gebaseerd op jarenlange ervaring. We voelen in een oogwenk wat we moeten doen, maar kunnen niet uitleggen waarom.

De meeste mensen herkennen een gezicht zonder de kenmerken ervan te kunnen specificeren. Een ervaren arts kan in een oogwenk aanvoelen wanneer er iets mis is met een patiënt (recent onderzoek aan de UA toonde dit nog aan), zonder uit te kunnen leggen waarom. Schaakmeesters  Magnus Carlson melden dat hun intuïtieve spel het geheim van hun succes is.

Vele grote denkers zoals plato, aristoteles en Albert einstein uiten zich ook publiekelijk over de Rol van hun Intuïtie in veel van hun meest belangrijke beslissingen, zonder ze er de vinger op konden leggen.

Einstein zei zo ooit in een interview in de Saturday Evening Post. “Soms voel ik dat ik juist zit. Ook al wéét ik het nog niet.” - 1929

Hoe rationeel zijn onze keuzes? Hebben we eigenlijk eerder een irrationeel brein?

Welk systeem gebruiken we het meest? Systeem 1 of 2 van Khaneman?

Hoe betrouwbaar is onze intuïtie, ons buikgevoel?

doordat we mentale shortcuts nemen om energie te besparen weervalen we op eerdere ervaringen en patronen uit andere situaties die we toepassen op de nieuwe context. En daardoor gaat die intuïtie geregeld de mist in, en is die ook zeer beïnvloedbaar. Door allerhande zaken. Zo zie je bijvoorbeeld dat rechters vaker mensen vrijspreken in het begin van de dag en kort na de middag.   in heel wat gevallen maakt een algoritme betere voorspellingen dan een mens.

Om op intuïtie te kunnen vertrouwen, zijn er volgens KAhneman twee cruciale voorwaarden om systeem 1 of die intuïtie succesvol te kunenn vertrouwen.

1. Ten eerste moet je expertise opgebouwd hebben, waardoor je zaken haast automatisch doet. Denk aan Lezen, fietsen, rekenen, typen of auto rijden. Een beginnende bestuurder moet echt nadenken over schakelen, spiegels in het oog houden, en die verkeersregels neit vergeten, terwijl een ervaren bestuurder dit allemaal automatisch doet. (Het verschil tussen het volgen van een plattegrond in een onbekende stad en wandelen door je eigen buurt.)

MAAR, Ervaring alleen is natuurlijk niet voldoende.

1. Een tweede belangrijke voorwaarde is dat je ook snelle en ondubbelzinnige feedback krijgt. “Een arts die diagnoses stelt zonder de resultaten van tests en behandelingen te volgen, zal geen betere intuïtie ontwikkelen voor het herkennen van ziektes. → Het is een beetje als leren koken zonder ooit de gerechten te proeven.

Het is dus eigenlijk een soort van geavenceerde patroonherkenning.

Het is dus niet altijd een goede keuze om op u intuïtie te vertrouwen. Doe het bijvoorbeeld niet in een overmoedige bui wanneer je iets voor de eerste keer doet.

JE ziet dat met grootmeesters in het schaken. Die gaan door fases.

Als starter gebruik je u buikgevoel, en probeer je patronen toe te passen uit andere situaties of ervaringen met het dammen bijvoorbeeld, als je dan wat meer ervaring hebt begin je patronen te zien en meer op u systeem 2 beroep te doen, je denkt bewuster en dueper na, en grootmeesters, die voelen als het ware de komende 10 zettenb aan op baseis van een plattegrond van het dambord, en die spelen puur op Intuïtie.

Zo zijn eer voorbeelden van de wereldkampieon schaken, MAgnus Carlen, die geblinddoekt 5 schaakspelen tegelijk wint.

Onderzoek bij brandweermannen zien we bijvoorbeeld ook dat ze vaak beslissingen namen op basis van intuïtie en deze intuïtieve beslissingen vaak beter en sneller waren dan beslissingen die werden genomen na uitgebreide analyse. Deze brandweermannen herkenden patronen uit eerdere situaties, wat hen in staat stelde om in levensbedreigende situaties snel en effectief te handelen zonder bewust na te denken.

Als je dingen voor het eerst doet, hoe betrouwbaar is onze intuïtie dan?

Kunnen we ook te veel nadenken over welke keuze de juiste keuze is?

het is vaak contraproductief om dan te veel na te denken. Dit wordt duidelijk bij topsporters zoals Simone Biles. Veel van haar sprongen zitten in het spiergeheugen, maar tijdens de Olympische Spelen kreeg ze last van de 'twisties'. Dit is een situatie waarin het innerlijke GPS-systeem niet meer werkt, en er een scheiding ontstaat tussen lichaam en hersenen. Hierdoor kon ze haar lichaam midden in de lucht plotseling niet meer controleren, wat het onmogelijk ma akte om te presteren.