Bespaar op wekelijkse aankopen: experts geven vijf tips waarvan supermarkten liever niet willen dat u ze weet
Kevin Lau
08/04/2022 - 12:19
1. Opgepast voor de drie opties
âZodra een verkoper drie opties van een product aanbiedt, wordt je beslissingsproces al beĂŻnvloedâ, waarschuwt gedragseconoom Mathias Celis (UGent). âWe denken graag dat we vanuit een financieel perspectief beslissen, maar we hebben geen interne waardemeter die ons vertelt hoeveel iets waard is.â Volgens Celis baseren we onze winkelkeuzes in de realiteit op de aantrekkelijkheid van een product in vergelijking met de andere opties.
âVerkopers kunnen dat fenomeen gebruiken door een âlelijk eendje' aan de opties toe te voegen.â Celis geeft koffieketen Starbucks als voorbeeld: âAls er twee formaten zijn, kiest 80 procent voor de kleinste en goedkoopste maat. Vanaf een derde optie kiezen diezelfde mensen ineens voor de middelste optie, voordien de dure optie. Want je wilt niet die exuberant grote optie nemen, maar die kleinste lijkt dan plots wel heel klein.â
2. Kijk naar de juiste prijs
Een betere manier om naar producten en formaten te kijken is de eenheidsprijs. âMensen zijn slecht in hoofdrekenen of hebben gewoon geen zin om de vergelijking te makenâ, stelt Celis. Een optie van 150 gram zal volgens de gedragspsycholoog vaak goedkoper lijken dan die van 250 gram, tot je naar de prijs per kilogram of liter kijkt. âEr wordt gespeeld met de perceptie van waarde, maar de eenheidsprijs is doorgaans een veel beter vergelijkingspunt.â
Dat neemt natuurlijk niet weg dat ook de eenheidsprijzen van onze favoriete snacks en drankjes binnenkort omhoog zullen gaan. Fevia, federatie van de Belgische voedingsindustrie, trok woensdag al aan de alarmbel dat de huidige prijsafspraken tussen fabrikanten en retailers niet houdbaar zijn. âPrijsstijgingen zijn dus onvermijdelijkâ, zegt Stefan Van Rompaey, hoofdredacteur van vakblad RetailDetail . âSupermarkten waren tot nu toe niet geneigd om de kostenstijging van hun producten door te rekenen aan de consument, omdat ze bang zijn dat we hen daarop gaan afrekenen. Ze kunnen zich dat echter niet blijven permitteren.â
3. Kijk ook omlaag (of omhoog)
Naast de prijs blijken we in de winkel nogal snel te grijpen naar de gemakkelijkste optie, en meestal is dat het product vlak voor onze neus, vertelt Els Breugelmans, retailexpert en professor marketing aan de KU Leuven. âDe producten op ooghoogte in een rek kopen we sneller omdat het recht voor ons staat. We zijn niet bereid om alle opties in een supermarkt te screenen dus het gemakkelijkste is vaak goed genoeg. En laat dat nu net het product zijn met hogere winstmarges voor retailers.â
De marketingprofessor gaat er dan ook prat op dat de producten die onderaan in het schap staan, kwalitatief even goed zijn als de artikelen op ooghoogte. âIn een blinde smaaktest gaan we als consument het verschil vaak niet eens merken tussen een âtopmerk' en een huismerk. Supermarkten kunnen het zich ook niet veroorloven om witte producten van slechte kwaliteit op de markt te brengen.â
4. Heb je het echt nodig?
Ook afgeprijsde artikelen staan altijd luid en duidelijk tentoon in de winkel, maar loont het effectief om die zes tubes tandpasta of pakken pasta te kopen omdat er een schreeuwerige â3+3'-sticker op kleeft? âZulke promo's verleiden vooral om producten te kopen die je eigenlijk niet nodig hebtâ, zegt Van Rompaey. âWant als het toch maar in de kast belandt, wat heb je dan effectief bespaard?â Gedragspsycholoog Celis staat hem bij: âGa voor jezelf na: was er geen promotie, zou ik dit dan nog steeds kopen? Zo ja, des te beter. Maar anders heb je het niet nodig en heb je jezelf laten leiden door hoe het product gepresenteerd werd.â
Retailexpert Breugelmans waarschuwt ook nog voor de producten die aan de zijkant van een rayon staan: âWe denken vaak dat we een goede deal doen met iets dat prominent in de winkel staat, maar wees je ervan bewust dat dit niet altijd effectief kortingsartikelen zijn.â
Wat dan wel weer geruststellend is: âvalse promoties' zal je volgens haar niet tegenkomen in de supermarkt. âPrijzen even verhogen om de korting aantrekkelijker te maken, zoals bij elektroproducten tijdens Black Friday, zal niet gebeuren.â De reguliere prijs van een product moet immers een maand onveranderd blijven voor je die mag afficheren als de âoude prijs', weet Breugelmans.
5. Schrijf het op
Gemakzucht en truken van de foor kun je volgens de drie experten overtreffen met een geheim wapen: pen en papier (of een smartphone). âDoor een simpel boodschappenlijstje te maken, en je daar ook aan te houden, ga je veel minder snel verleid worden door opzichtige promo's of je eigen lege maagâ, tipt Breugelmans.
âWant zelfcontrole in de winkel, en in het algemeen, is geen aangeboren talentâ, voegt Celis eraan toe. Hij legt uit dat onze wilskracht net zeer beĂŻnvloedbaar door bepaalde impulsen, in dit geval door zaken als honger en promo's. âJe praat bij elke gezonde beslissing al een mindere beslissing goed voor later. Zie het als een soort van wilskrachtsmeter die beetje bij beetje zakt bij elke vorm van zelfcontrole.â Met zo'n lijstje kan je dus je zelfcontrole beschermen, zegt Celis nog. âOf met andere woorden: wees niet het slachtoffer maar de architect van je eigen impulsen.â